Thoái hóa đốt sống cổ thường gặp ở người cao tuổi, người sử dụng máy tính nhiều, người làm việc nặng hay phải ngồi lâu... Do các đốt sống cổ phải chịu đựng nhiều các tải trọng xảy ra liên tục dẫn tới các biến đổi  về hình thái và hư hại về cấu tạo đốt sống. Thoái hóa đốt sống cổ xảy ra chủ yếu ở các đốt sống C5, C6 và C7, hiếm khi xảy ra ở đoạn cao hơn.
Thoái hóa đốt sống cổ cũng là nguyên nhân chính gây ra thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ, gai cột sống cổ, xẹp đĩa đệm, biến dạng đốt sống cổ…
Các triệu chứng của bệnh thoái hóa đốt sống cổ: Khi bị thoái hóa đốt sống cổ bạn thường gặp các triệu chứng sau: đau mỏi cổ gáy, đau ê ẩm, co cứng cơ cạnh cổ ngay cả khi nghỉ ngơi. Một số trường hợp có cảm giác kiến bò và đau tê lan xuống bả vai, cánh tay và bàn tay. Ngoài ra, thoái hóa đốt sống cổ ở các đốt sống phía trên (đoạn từ C1 đến C4), người bệnh còn có triệu chứng nấc, ngáp, chóng mặt. 

Mất đường cong sinh lý của cột sống cổ do thoái hóa . 

Thoái hóa đốt sống cổ là bệnh mạn tính, thời gian điều trị tương đối dài vì vậy chọn Đông y để điều trị thoát hóa đốt sống cổ sẽ hạn chế được các tác dụng phụ thường thấy khi sử dụng thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm của Tân dược trong thời gian dài như:  viêm loét, xuất huyết đường tiêu hóa, suy giảm chức năng gan thận, tích nước, sưng phù.

Lý luận của y học cổ truyền cho rằng: Thận tàng tinh chủ cốt tủy; Can (gan) tàng huyết chủ về cân (gân); Khí huyết nuôi dưỡng tạng phủ bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của tà khí. Vì vậy theo Đông y, thoái hóa đốt sống cổ thường do các nguyên nhân chính như sau:
-    “Khí huyết” hư tổn: các tà khí như phong, hàn, thấp, nhiệt  dễ dàng xâm nhập vào cơ thể, lưu trú ở kinh lạc và gân xương gây bế tắc kinh lạc và ảnh  hưởng đến sự lưu thông của khí huyết  gây ra các chứng mỏi, đau, tê. 
-    “Can thận khí bất túc“ tức là can thận khí không còn đầy đủ mà làm cho gân cốt mất đi sự nuôi dưỡng thường xuyên, từ đó trở nên yếu dần và dễ bị hư hại.
Đông y dùng thuốc điều trị thoái hóa đốt sống cổ đầu tiên phải phục hồi chức năng chủ gân cốt của gan thận, bổ khí huyết, thông kinh hoạt lạc. Các thể thoái hóa đốt sống do phong hàn, phong thấp thì phải khu phong tán hàn, khu phong trừ thấp…và phải kiện tỳ dưỡng vị 

CÁC BÀI THUỐC TRỊ BỆNH THOÁI HÓA ĐỐT SỐNG CỔ

+ Bài thuốc ngâm rượu " Y Tâm Đường Phục cốt thang"

Theo Đông y rượu cũng là một vị thuốc, có thể dùng để trị bệnh. Rượu là tinh khí từ thủy cốc có vị cay ngọt, tính nóng, đi vào kinh tâm và can. Có tác dụng làm tăng cường sự lưu thông khí huyết, hoạt huyết hóa ứ, khu phong tán hàn, ấm vị dưỡng tỳ, kích thích tiêu hóa, tươi nhuận da… Thuốc ngâm với rượu sẽ làm tăng hiệu quả điều trị bệnh. Do ít biến chất, dễ bảo quản, rượu thuốc rất thích hợp cho các bệnh lý mạn tính, phải điều trị dài ngày như thoái hóa cột sống, đau thần kinh tọa, tê tay chân. 

*Lưu ý: Tác dụng có thể thay đổi tùy theo cơ địa mỗi người.​
Phương pháp dùng rượu thuốc để điều trị bệnh thoái hóa đốt sống cũng kinh tế hơn so với dùng thuốc sắc uống. Vì mỗi thang thuốc ngâm rượu có thể dùng điều trị trong thời gian 2-3 tháng, trong khi mỗi thang thuốc sắc uống chỉ dùng trong 1 ngày.

Đối với các trường hợp không thể uống rượu thuốc, chúng ta có thể dùng bài thuốc sau đây để sắc uống hoặc bào chế thành dạng viên nhỏ để tiện sử dụng.

+ Bài thuốc sắc uống "Quyên Tý Thang gia giảm"

Thành phần: Khương hoạt 8g, Khương hoàng 10g, Đương quy 12g, Hoàng kỳ 16g, Xích thược 10g, Phòng phong 8g, Hồng hoa 6g, Cốt toái bổ 12g, Mộc qua 12g, Cát căn 10, Uy linh tiên 10g, Độc hoạt 12g, Tang ký sinh 16g, Quế chi 10g, Cam thảo 3g, Gừng tươi 3 lát  

  Công dụng: Ích khí hoà dinh, khu phong thắng thấp, bổ khí huyết.

*Lưu ý: Tác dụng có thể thay đổi tùy theo cơ địa mỗi người.​

Ứng dụng lâm sàng: Bài thuốc “Quyên tý thang gia giảm” thường dùng cho các trường hợp thoái hóa đốt sống cổ, gai đốt sống cổ, đau vai gáy, viêm quanh khớp vai, tê tay

Hốt thuốc thang cho bệnh nhân tại phòng khám Thuận Hòa. 

Phân tích phương thuốc: 
Hoàng kỳ, Cam thảo: Bổ khí, ích vệ cố biểu. 
Đương quy: Bổ huyết hoạt huyết. 
Hồng hoa, Xích thược: hoạt huyết hóa ứ, thông kinh lạc, chỉ thống
Phòng phong, Khương hoạt, Độc hoạt, Uy linh tiên: khu phong, tán hàn, trừ thấp. 
Tang ký sinh, Cốt toái bổ: ích can thận, cường cân cốt. 
Mộc qua, Cát căn: thư cân hoạt lạc, giải cơ. 
Quế chi: Ôn thông kinh mạch giải cơ.
Khương hoàng: lý khí trệ ở trong huyết, khư trừ hàn thấp. 
Sinh khương có tác dụng hoà dinh vệ, dẫn thuốc đến được các khớp.

Gia giảm: Tùy theo cơ địa của người bệnh (hàn, nhiệt, táo, thấp) hoặc có các triệu chứng kèm theo như: đau dạ dày, ăn kém, ngủ khó,  huyết áp cao, huyết áp thấp… mà thầy thuốc sẽ điều chỉnh gia giảm các vị thuốc cho phù hợp.

Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang. Mỗi thang sắc làm 2-3 lần. Mỗi lần cho 3 chén nước, sắc cạn còn 1 chén.

Lưu ý rằng việc điều trị thoái hoá đốt sống cổ nhất thiết phải có thầy thuốc chuyên khoa chỉ định thuốc ứng với từng trường hợp, từng người bệnh cụ thể.

PHƯƠNG PHÁP KHÔNG DÙNG THUỐC TRỊ BỆNH THOÁI HÓA ĐỐT SỐNG CỔ
Trong Đông y có 2 phương pháp không dùng thuốc trị thoái hóa đốt sống cổ phổ biến đó là xoa bóp bấm huyệt và châm cứu. Hai phương pháp này đều có điểm chung là kích thích vào các huyệt đạo trên cơ thể để làm cho khí huyết lưu thông, thư giãn cơ, giảm đau. So với bấm huyệt, thì châm cứu có tác dụng nhanh hơn, do kim châm có thể đi sâu vào các huyệt đạo. Vì vậy, các trường hợp bệnh nặng, nên chọn châm cứu sẽ có hiệu quả nhiều hơn. Ngoài ra, việc sử dụng phương pháp châm cứu kết hợp với sử dụng thuốc sẽ giúp làm tăng hiệu quả điều trị bệnh. 

*Lưu ý: Tác dụng có thể thay đổi tùy theo cơ địa mỗi người.​

Bác sĩ Đông y Quách Trí Quang châm cứu điều trị bệnh thoái hóa đốt sống cổ và

viêm quanh khớp vai tại phòng khám Đông y Thuận Hòa. 

Phương huyệt thường dùng trong bấm huyệt và châm cứu điều trị Thoái hóa đốt sống cổ: Phong trì, Giáp Tích, Kiên Tỉnh, Kiên Ngung, Khúc Trì, Thủ Tam Lý, Ngoại Quan, Hợp Cốc, A Thị Huyệt…